บันทึกครั้งที่ 1

วัน จันทร์ ที่ 29 สิงหาคม พ. ศ. 2559   เวลา 08.30 – 12.30 น.

คุณครูแจกใบปั้มการเข้าเรียนให้กับนักศึกษา แล้วคุณครูได้อธิบายข้อมูลแนวการสอนและเกณฑ์การให้คะแนนในรายวิชา

 ต่อมาคุณครูได้แจกชีทเพลงสำหรับเด็กปฐมวัยเป็นภาษาอังกฤษ พร้อมทั้งสอนนักศึกษาร้องเพลง มีทั้งหมด 4 เพลง ได้แก่
1. เพลง Hello
2. เพลง Fly Fly the Butterfly
3. เพลง Incy Wincy spider
4. เพลง Good morning 

เนื้อหา

ความหมายของความคิดสร้างสรรค์

•                   Jellen and Urban

                ความคิดสร้างสรรค์เป็นการคิดอย่างอิสระในเชิงนวัตกรรม จินตนาการ

•                   De Bono

                ความสามารถในการคิดนอกกรอบเพื่อนำมาใช้แก้ปัญหา

•                   อุษณีย์  โพธิสุข

                กระบวนการทางปัญญาระดับสูงที่ใช้กระบวนการทางความคิดหลายๆ อย่างมารวมกัน เพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่หรือแก้ปัญหาที่มีอยู่ให้ดีขึ้น และต้องมีอิสรภาพทางความคิด

คุณค่าของความคิดสร้างสรรค์

•                   คุณค่าต่อสังคม

•                   คุณค่าต่อตนเอง

•                   ทำให้เกิดความสนุกสนาน เพลิดเพลิน

•                   ช่วยลดความเครียดทางอารมณ์

•                   มีความภูมิใจและเชื่อมั่นในตนเอง

•                   นำมาซึ่งความเป็นผู้นำ

•                   ตะหนักถึงคุณค่าของตนเอง

•                   ช่วยส่งเสริมสุนทรียภาพ

•                   สร้างนิสัยในการทำงานที่ดี

•                   พัฒนากล้ามเนื้อ

•                   เปิดโอกาสให้เด็กได้ค้นคว้า ได้ทดลอง ได้ประสบความสำเร็จ

องค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์

Guilford ได้แบ่งองค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์เป็น 4 ด้าน

1. ความคิดคล่องแคล่ว (Fluency)

•                   ด้านถ้อยคำ (Word Fluency)

•                   ด้านการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ (Association Fluency)

•                   ด้านการแสดงออก (Expressional Fluency)

•                   ด้านการคิด (Ideation Fluency)

2. ความคิดริเริ่ม (Originality)

•                   ความคิดแปลกใหม่และแตกต่างไปจากความคิดธรรมดา

    หรือแตกต่างจากบุคคลอื่น

3. ความคิดยืดหยุ่น (Flexibility)

•                   ความคิดยืดหยุ่นที่เกิดขึ้นทันที (Spontaneous Flexibility)

•                   ความคิดยืดหยุ่นทางการดัดแปลง (Adapture Flexibility)

4. ความคิดละเอียดลออ (Elaboration)

•                   ความคิดที่เกี่ยวกับรายละเอียดที่ใช้ในการตกแต่ง

•                   เพื่อทำให้ความคิดริเริ่มนั้นสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

พัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์

Torrance ได้แบ่งออกเป็น 3 ระยะ

•                   ระยะแรกเกิด – 2 ขวบ

•                   ระยะ 2 -4 ขวบ

•                   ระยะ 4-6 ขวบ

•                   แรกเกิด-2ปี มีจินตนาการ สำรวจสิ่งแวดล้อมรอบตัว

•                   2-4 ปี ตื่นตัวกับสิ่งใหม่ ใช้จินตนาการกับการเล่น ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ช่วงความสนใจสั้น

•                   4-6 ปี สนุกกับการวางแผน การเล่น การทำงาน ชอบเล่นสมมติเชื่อมโยงสิ่งต่างๆได้ แต่จะเข้าใจเหตุและผลได้ไม่ดีนัก

ลำดับขั้นของพัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์

Torrance ได้แบ่งเป็น 5 ขั้น

•                   ขั้นที่ 1 แสดงออกอย่างอิสระทางความคิด ไม่คำนึงถึงคุณภาพ

•                   ขั้นที่ 2 งานที่ผลิตต้องอาศัยทักษะบางอย่าง

•                   ขั้นที่ 3 ประดิษฐ์สิ่งใหม่ๆโดยไม่ซ้ำใคร

•                   ขั้นที่ 4 ปรับปรุงขั้นที่ 3

•                   ขั้นที่ 5 คิดสิ่งที่เป็นนามธรรมขั้นสูงสุด คิดหลักการใหม่ๆ

ประโยชน์ของความคิดสร้างสรรค์

•                   ก่อให้เกิดสิ่งแปลกใหม่

•                   อำนวยประโยชน์สุขให้แก่บุคคล

•                   ช่วยให้เข้าใจปัญหาและแก้ปัญหาได้ดี

•                   ช่วยให้บุคคลประสบความสำเร็จ

•                   ช่วยให้ปรับตัวได้ดี

-                   ความคิดสร้างสรรค์ไม่สามารถบังคับให้เกิดขึ้นได้
แต่สามารถส่งเสริมให้เกิดขึ้นได้

แนวคิดทฤษฎีทางความคิดสร้างสรรค์

แนวคิดและทฤษฎีโครงสร้างทางปัญญาของ Guilford

•                   อธิบายความสามารถของสมองมนุษย์เป็นแบบจำลอง 3 มิติ

มิติที่ 1 เนื้อหา
(ข้อมูลหรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด)

•                   ภาพ

•                   สัญลักษณ์

•                   ภาษา

•                   พฤติกรรม

มิติที่ 2 วิธีคิด
(กระบวนการทำงานของสมอง)

•                   การรู้และเข้าใจ

•                   การจำ

•                   การคิดแบบอเนกนัย

•                   การคิดแบบเอกนัย

•                   การประเมินค่า

มิติที่ 3 ผลของการคิด
(การตอบสนองต่อข้อมูลหรือสิ่งเร้า)

•                   หน่วย

•                   จำพวก

•                   ความสัมพันธ์

•                   ระบบ

•                   การแปลงรูป

•                   การประยุกต์

ทฤษฎี Constructivism

•                   เด็กเรียนรู้เอง

•                   เด็กคิดเอง

•                   ครูกับเด็กเรียนรู้ไปด้วยกัน

•                   สร้างองค์ความรู้ใหม่ด้วยตนเอง

ทฤษฎีของ Torrance

                        ความคิดสร้างสรรค์เป็นกระบวนการของความรู้สึกต่อปัญหา แล้วรวบรวมความคิดตั้งเป็นสมมติฐาน และเผยแพร่ผลที่ได้จากการทดสอบ

•                   ขั้นที่ 1 การพบความจริง

•                   ขั้นที่ 2 การค้นพบปัญหา

•                   ขั้นที่ 3 การตั้งสมมติฐาน

•                   ขั้นที่ 4 การค้นพบคำตอบ

•                   ขั้นที่ 5 ยอมรับผล

บรรยากาศที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์

•                   เด็กรู้สึกปลอดภัย

•                   ให้เด็กได้ลองเล่นคนเดียว

•                   ได้สำรวจ ค้นคว้า และสร้างสรรค์ด้วยตนเอง

•                   ขจัดอุปสรรค

•                   ไม่มีการแข่งขัน

•                   ให้ความสนใจเด็ก

ลักษณะของเด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์

•                   มีไหวพริบ

•                   กล้าแสดงออก

•                   อยากรู้อยากเห็น

•                   ช่างสังเกต

•                   มีอารมณ์ขัน

•                   มีสมาธิ

•                   รักอิสระ

•                   มั่นใจในตนเอง

•                   อารมณ์อ่อนไหวง่าย

•                   ไม่ชอบการบังคับ

•                   ชอบเหม่อลอย

•                   ซาบซึ้งกับสุนทรียภาพ

•                   มีความวิจิตรพิสดาร

•                   ชอบสร้างแล้วรื้อ รื้อแล้วสร้างใหม่

•                   ใช้เหตุผลในการแก้ปัญหา

กิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์

Torrance ได้กล่าวถึงลักษณะของกิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ไว้ 3 ลักษณะ

•                   ลักษณะที่ 1 ความไม่สมบูรณ์ การเปิดกว้าง  (Incompleteness, Openness)

•                   ลักษณะที่ 2 การสร้างบางอย่างขึ้นมา และนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์
(Producing Something and Using It)

•                   ลักษณะที่ 3 การใช้คำถามของเด็ก
(Using Pupil Question)

1. คำถามที่ส่งเสริมความคิดคล่องแคล่ว

•                   คิดให้ได้มากที่สุด

2. คำถามที่ส่งเสริมความคิดริเริ่ม

•                   คิดหรือทำสิ่งที่ไม่เคยมีใครคิดหรือทำมาก่อน

3. คำถามที่ส่งเสริมความคิดยืดหยุ่น

•                   ได้คำตอบที่หลากหลาย

4. คำถามที่ส่งเสริมความคิดละเอียดลออ

•                   คิดให้เห็นรายละเอียดปลีกย่อยต่างๆ

แนวทางการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของ Torrance

•                   ส่งเสริมให้เด็กถาม

•                   เอาใจใส่ความคิดของเด็ก

•                   ยอมรับคำถามของเด็ก

•                   ชี้แนะให้เด็กหาคำตอบด้วยตนเอง

•                   แสดงให้เด็กเห็นว่าความคิดของเด็กมีคุณค่า

•                   เปิดโอกาสให้เด็กได้เรียนรู้อยู่เสมอ

•                   ค่อยเป็นค่อยไป

•                   ยกย่องชมเชย

•                   ไม่มีการวัดผล

การตั้งคำถาม 5W1H

•                   Who ใคร

•                   What อะไร

•                   Where ที่ไหน

•                   When เมื่อไหร่

•                   Why ทำไม

•                   How อย่างไร

ต่อมาคุณครูให้ทำกิจกรรม
กิจกรรมที่ 1 พับจรวดจากกระดาษ 1 แผ่น แล้วให้ทุกคนมาปาจรวดให้ลงกล่อง

กิจกรรมที่ 2 เกมลากเส้น 4 เส้นผ่านทั้ง 9 จุดโดยไม่ยกปากกา

กิจกรรมที่ 3 คุณครูให้นักศึกษาจับคู่และแจกกระดาษร้อยปอนด์ คู่ละ 1 แผ่นให้นักศึกษาเลือกสีคนละ 1 แท่ง จากนั้นคุณครูก็เปิดเพลงและให้นักศึกษาเขียน ภาพลงในกระดาษอย่างอิสระ และให้เชื่อมโยงจากภาพที่เราวาด ว่าเป็นภาพอะไร ดังต่อไปนี้

ความรู้ที่ได้รับ 
- ได้ร้องเพลงภาษาอังกฤษสำหรับเด็กปฐมวัย
- ได้รู้ความหมาย และองค์ประกอบ ของความคิดสร้างสรรค์ และทฤษฎีเกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์
- ได้รู้จากการทำกิจกรรมความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย
การประเมิน
ประเมินตนเอง
เข้าเรียนตรงเวลาตั้งใจเรียนตั้งใจทำกิจกรรม
ประเมินเพื่อน 
เพื่อนตั้งใจเรียนและทำกิจกรรมมาก
ประเมินคุณครู
คุณครูเข้าสอนตรงเวลา สร้างบรรยากาศให้นักศึกษาน่าเรียนอยู่เสมอ มีวิธีการสอนที่หลากหลาย ให้ทำกิจกรรม อยู่เสมอทำให้นักศึกษาเรียนอย่างสนุก